Cael a chael gwared â pharasitiaid mewnol

Mae’r organebau parasitig hyn, fel nematodau (a elwir yn gyffredin fel llyngyr main), trematodau (fel ffliwc yr iau), neu lyngyr yr ysgyfaint, yn datblygu yn yr amgylchedd ac yn cael eu bwyta gan wartheg wrth bori.

Mae gan barasitiaid wyau sy’n cael eu pasio yn nhail y fuwch. Mae’r wyau hyn yn deor yn larfâu (parasitiaid bach) sy’n byw yn y glaswellt. Pan fydd gwartheg yn bwyta’r glaswellt, maent yn llyncu’r larfâu.

Mae parasitiaid mewnol yn gwneud i wartheg golli maetholion. Mae hyn yn golygu na all y gwartheg dyfu’n iawn, eu bod yn cynhyrchu llai o gig, ac y gallant fod yn fwy tebygol o fynd yn sâl.

Mae gwartheg ifanc yn arbennig o agored i niwed oherwydd nad ydyn nhw wedi datblygu ymwrthedd eto.

Mae ffermwyr yn defnyddio meddyginiaethau gwrthlyngyr (anthelmintigau) i drin ac atal parasitiaid.

Maent hefyd yn rheoli pori, fel cylchdroi porfeydd, er mwyn lleihau’r risg o haint.